هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ Kuran; muttakiler için hidayettir. (Bakara/2)
Takva: Kişinin kendisine ahirette zarar verecek şeylerden son derece sakınmasından ibarettir. Bu sıfatı takınanlara “Muttaki” denilir. Takvanın üç mertebesi vardır.
1- Küfrü gerektiren inançlardan, sözlerden ve işlerden son derece sakınmaktır. “Onlara takva kelimesi lazım oldu.” (48/26) mealindeki ayet-i celile, bu mertebeye işaret etmektedir. Bir insan bu mertebedeki takvayı, kelime-i şehadeti diliyle ikrar ve kalbiyle tasdik ederek kazanır. Yani kim İslama girerse, takvanın bu mertebesini kazanmıştır. Demek bu mertebedeki takva, küfür ve şirkten takvadır ki, kelime-i şehadeti ikrar ve manasını tasdik ile ele geçer ve aklın takvasıdır.
2- Büyük ve küçük günahlardan sakınmaktır. “Eğer karye ahalisi iman edip, takva sahipleri olsalardı, elbette biz üzerlerine gökten ve yerden nice bereketler açardık.” (7/96) mealindeki ayet-i kerimede kastedilen takva budur. Kişi, büyük ve küçük günahlardan son derece kaçınarak bu mertebedeki takvayı kazanır. Bu takva, bedenin takvasıdır.
3- Kalbi, Allah’tan meşgul edecek şeylerden sakındırmak ve her şeyden kesilip tamamıyla Mevla’ya yönelmektir. Bu takva, kalbin takvasıdır. “Ey iman edenler! Allahtan hakkıyla takva edin!” (3/102) ayetiyle işaret edilen takvanın hakikati budur. Takvanın bu mertebesini yakalamak isteyen, kalbinin kapısında bekçi olur ve kalbine Allah’tan başka hiçbir şeyin girmesine müsaade etmez.
Takva hakkında şu sözler de söylenmiştir:
Takva: Mevla’nın seni yasak ettiği yerde görmemesi ve emrettiği yerde seni kaybetmemesidir.
Takva: Kişinin kendi gücünden ve kuvvetinden beri olmasıdır.
Takva: Sırrını (iç âlemini) Hak’tan meşgul eden şeylerden uzak tutmaktır.
Takva: Efendimiz (sav)’e uymaktır.
Takva: Senin, kendini kimseden hayırlı görmemendir.
Takvanın Kuran-ı Kerim’den çıkartılan on beş fazileti:
Takvanın Kuran-ı Kerim’den çıkartılan on beş fazileti vardır ki, kim takvayı ele geçirirse, bu faziletleri de ele geçirir. Bu faziletler ve bu faziletlere işaret eden ayetler şunlardır:
1- Hidayete kavuşturmak: “Kuran, muttakiler için bir hidayettir.” (2/2) ayeti bu fazilete işaret eder.
2- Allah’ın yardımına mazhar olmak: “Şüphesiz ki Allah, takva sahibi olan kullarıyla beraberdir.” (45/19) ayeti bu fazilete işaret eder.
3- Allah’ın dostluğuna mazhar olmak: “Şüphesiz Allah, muttakilerin dostudur.” (45/19) ayeti bu fazilete işaret eder.
4- Allah’ın sevgisine mazhar olmak: “Şüphesiz Allah muttakileri sever.” (9/7) ayeti bu fazilete işaret eder.
5- Allah’ın affına mazhar olmak: “Eğer Allah’a karşı takva sahibi olursanız, Allah sizin için furkan (hakkı batıldan ayırma gücü) kılar, bütün çirkinliklerinizi örter ve sizi affeder.” (8/29) ayeti bu fazilete işaret eder.
6-7- Bütün dertlerden kurtulmak ve beklenmedik taraftan rızka mazhar olmak: “Her kim Allah’tan takva ederse, onun için (bütün sıkıntılardan) çıkış kapısı yaratır ve beklemediği yerden onu rızıklandırır.” (65/2-3) ayeti bu fazilete işaret eder.
8- İşlerde kolaylığa sebeptir: “Her kim Allah’tan takva ederse, onun işlerini Allah kolay eder.” (65/4) ayeti bu fazilete işaret eder.
9- 10- Günahların affedilmesi ve büyük ecirlere kavuşmaya vesiledir: “Her kim Allah’tan takva ederse, Allah bütün çirkinliklerini siler ve onun ecrini büyük eder.” (65/5) ayeti bu fazilete işaret eder.
11- Amellerin kabulüne sebeptir: “Allah ancak muttakilerden kabul eder.” (5/27) ayeti bu fazilete işaret eder.
12- Kurtuluşa ermeye sebeptir: “Allah’tan takva edin, umulur ki felaha kavuşursunuz” (3/130) ayeti bu fazilete işaret eder.
13- Müjdeye nail olmaya sebeptir: “Dünya hayatında da ahirette de takva sahipleri için müjdeler vardır.” (10/64) ayeti bu fazilete işaret eder.
14- Cennette hususi bir makama sahip olmaya sebeptir: “Şüphesiz muttakiler için Rablerinin indinde Naim cennetleri vardır.” (68/34) ayeti bu fazilete işaret eder.
15- Cehennemden kurtuluşa sebeptir: “Sonra biz takva sahibi olanları kurtarırız.” (19/72) ayeti bu fazilete işaret eder.
Allah-u Tela, bizleri takva sahibi kılmakla bu faziletlere nail eylesin. Âmin!
Soru: Bu ayet-i kerimede Kuran’ın sadece “Muttakiler için hidayet” olmasından bahsedilmiştir. Başka ayetlerde ise Kuran’ın “Bütün insanlara hidayet” olduğu haber veriliyor. Bu iki farklı beyanın izahı nedir?
Cevap: Hidayet ikiye ayrılır:
1- Doğru yolu göstermek ve o yolu tavsiye etmektir. İşte Kuran, hidayetin bu manasıyla bütün insanlar için bir hidayettir. Zira insanların tamamına doğru yolu göstermiş ve hak ile batıl birbirinden ayırmıştır.
2- Hidayeti beyanla birlikte, hidayete kavuşturmak ve hidayetin meyvesi olan ebedi saadeti kazandırmaktır. Bu manada ise Kuran, sadece muttakiler için hidayettir. Yani ancak Allah’tan sakınlar Kuran’ın gösterdiği hidayet yolunda ilerleyip ebedi saadete kavuşabilirler.
Demek Kuran, hidayet yolunu göstermekte bütün insanlar için hidayettir, o yola ulaştırmakta ise ancak muttakiler için hidayettir. Diğerleri hidayetin yolunu Kuran’ın talimiyle öğrenseler de, takva azığının yokluğu sebebiyle o yolda bir türlü ilerleyemezler.
Selamunaleykum tefsir derskerinin devamini istirham ediyoruz.Allah ebeden razi olsun.