Sevgili kardeşlerim;
Kur’an’ın her kelimesinde, hatta kelimelerin dizilişinde, birçok hikmetler vardır. Bir örnekle bu meseleyi izah edelim. Bakara suresi 22. ayet-i kerimede şöyle buyrulmuştur:
اَلَّذِى جَعَلَ لَكُمُ الأَرْضَ فِرَاشاً وَالسَّمَاءَ بِنَاءً O (Allah) ki, yeryüzünü sizin için bir döşek, göğü de bir bina yaptı.
Bu ayet-i celilede, yeryüzü gökyüzünden önce zikredilmiştir. Yeryüzünün, gökyüzünden önce zikredilmesinin hikmeti hakkında şu izahlar yapılmıştır:
1. Bir önceki ayette, insanların yaratılışından bahsedilmiştir. Allah Teâlâ, kullarının yaratılışını zikrettikten sonra, Onların ilk muhtaç olacakları şeyi zikretmeyi münasip görmüştür ki, o da yerleşecekleri mekân olan yeryüzüdür.
2. Kulların yeryüzüne olan ihtiyaçları daha çok ve menfaatleri daha fazla ve daha açıktır. Bu sebeple, yeryüzünün gökyüzünden önce zikredilmesi evladır.
3. Edna olandan âlâya; yani aşağıda olandan üstte olana geçiş, söz söyleme sanatı olan belagat ilminde güzeldir. Allah Teâlâ bu sebeple, edna olan yeryüzünü, âlâ olan gökyüzünden önce zikretmiştir.
4. Birçok ayetlerin delaleti üzerine; yerin yaratılışı, göğün yaratılışından öncedir. Önce yaratılan yeryüzünün, sonra yaratılan gökyüzünden evvel zikredilmesi daha uygundur.
5. Yeryüzü, peygamberlerin meskeni olduğu için, gökyüzünden daha faziletli ve daha üstündür. Üstün olanın, aşağıda olandan önce zikri daha münasiptir.
6. Yeryüzü, Allah’ın isim ve sıfatlarına ayna olmak cihetiyle semadan öndedir. Zira birçok isim vardır ki, sadece yeryüzünde ve yeryüzü sakinlerinde tecelli etmektedir. İşte yeryüzü, Allah’ın isim ve sıfatlarına yaptığı bu ayinedarlığın şerefi için gökyüzünden önce zikredilmiştir.
Gördüğünüz gibi, yeryüzünün semadan önce zikredilmesinin birçok hikmeti vardır… İşte Kur’an, her kelimesiyle ve kelimelerini dizilişiyle, böyle bir hikmet kitabıdır. Cenab-ı Hak, kelamındaki hikmetleri anlamayı cümlemize nasip etsin. Amin…
