A- Bediüzzaman Hazretleri tam ismine layık bir şekilde meseleyi tahlil etmiş. Her kelimesini kabul ediyorum. Bir mesele ancak bu kadar güzel izah edilebilir. Şimdi şu soruyu sormak istiyorum: En büyük bir evliyanın en küçük bir Sahabenin derecesine yetişemediği söyleniyor. Bunun sebebi nedir?
B- Peygamberlerden sonra insanların en faziletlisinin Sahabeler olduğu hususunda Ehl-i Sünnet ve-l Cemaat âlimlerinin ittifakı vardır. O Sahabeler ki, Fetih suresinin sonunda Cenab-ı Hakk’ın övgüsüne mazhar olmuşlar; Tevrat, İncil ve Kur’an’ın medih ve senasına nail olmuşlardır. Bu övgülere mazhar olan Sahabelere külli fazilet noktasında yetişilemez. Ancak cüz’i bazı faziletlerde onlara yetişmek ve geçmek mümkündür. Bu bölümde yapacağımız izah Bediüzzaman Said-i Nursi Hazretleriniz 27. Sözünün zeylinden iktibas edilmiştir.
Sahabelere yetişilememesinin birinci sebebi şudur: Peygamberimizin (s.a.v.) sohbeti öyle bir iksirdir ki, bir dakika ona mazhar olmak ile alınan feyiz ve hakikat nuru tasavvufta senelerce çalışarak alınan feyizden ve nurdan daha büyüktür. Yani Efendimizin (s.a.v.) bir dakika sohbetinde bulunan bir zat yıllarca seyr-ü sülûk ile ancak kazanılabilen bir makama ve mertebeye bir anda ulaşır. Bu, Allah-u Teâlâ’nın Peygamberimize (s.a.v.) bahşettiği bir ihsandır.
Bunun sebebi şudur: Efendimizin (s.a.v.) sohbetinde bir insibağ ve in’ikas yani boyalanma ve yansıma vardır ki, bunun tesiri hiçbir sohbette, seyr-ü sülûkte ve başka hiçbir şeyde yoktur. Bu peygamberî boyalanma ve yansıma ile eğer Efendimize (s.a.v.) tabi olmuşsa en yüksek bir mertebeye çıkabilir.
Bu hakikati bu zamanda anlamak oldukça kolaydır. Zira Bluetooth teknolojisi ile cep telefonları arasındaki bilgi alış verişi mezkûr hakikate ışık tutmaktadır. Evet, nasıl ki Bluetooth teknolojisi ile boş bir telefon dolu bir telefondan bütün bilgileri alabiliyor ve bir anda doluyor. Aynen bunun gibi, -tabiri caizse- manevi bir Bluetooth ile Peygamberimizin (s.a.v.) kemali ve fazileti sohbeti vasıtasıyla karşısındaki Sahabeye geçmekte ve bir anda o Sahabe en büyük evliyaların ulaşamayacağı makamlara ulaşmaktadır. Hem yine bu sırdandır ki, bir bedevî adam kızını sağ olarak defnedecek derecede bir kalp katılığına sahip iken gelip bir saat Efendimizin sohbetine müşerref olur, daha sonra karıncaya ayağını basamaz derecede bir şefkati kazanırdı. Hem cahil, vahşi bir adam bir gün Peygamberimizin sohbetine mazhar olur; sonra Çin ve Hint gibi memleketlere gider ve o medenî kavimlere muallim ve rehber olurdu. Yani normal şartlarda yıllarca okunarak tahsil edilebilecek bir ilmi Peygamberimizin bir günlük sohbetiyle tahsil eder ve kavmine dönerek onlara muallimlik ederdi.
Burada şöyle bir soru akla gelebilir: Sahabeden olmayan Celalettin-i Suyuti gibi bir kısım zatlar uyanık iken Peygamberimiz (s.a.v.) ile birçok defa görüşmüştür. Yani Peygamberimiz (s.a.v.) vefatından sonra bu zatlara onlar uyanıkken temessül etmiş ve onlarla sohbet etmiştir. Yine birçok kişi rüyasında Peygamberimizi görme şerefine nail olmuştur. Eğer sadece Peygamberimizi görmek ile en yüksek makamlar kazanılıyorsa, Efendimizin kendilerine temessül ettiği evliyalar veya rüyasında Peygamberimizi görenler niçin bu makamlara ulaşamamaktadır?
Bu sorunun cevabı şudur:
Peygamberimizin vefatından sonra nübüvveti (peygamberliği) velayete dönmüştür. Bu sebeple Efendimizin kendilerine temessül etmesiyle onun sohbetine mazhar olan veliler ya da rüyasında Peygamberimizi gören zatlar Sahabeye yetişemezler. Çünkü Sahabelerin sohbeti Efendimizin peygamberlik nuruyladır, yani Efendimiz onlarla nebi olarak sohbet etmiştir. Evliyaların Peygamberimizin vefatından sonra onu görmeleri ise Efendimizin peygamberliği ile değil, velâyeti nuruyla bir sohbettir. Yani Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm’ın onlara misafir olması ve onlarla konuşması velâyet-i Ahmediye (s.a.v.) cihetindedir, nübüvvet itibariyle değildir. Peygamberlik makamı velilik makamından ne derece yüksek ise o iki sohbet arasında da o derece fark vardır. Velayet-i Ahmediyenin sohbetine mazhar olanlar Nübüvvet-i Ahmediyenin sohbetine mazhar olanların makamına asla yetişemezler.
Nasıl ki, bir sultanın hizmetkârı sultana tabi olmak ile öyle bir makama çıkar ki, bir şah o makama çıkamaz. Aynen bunun gibi, gönüllerin sultanı olan Peygamberimize tabi olan Sahabeler de onu görmek ve sohbetinde bulunmak ile öyle bir makama çıkmışlar ki, büyük bir veli o makama çıkamıyor ve onlara yetişemiyor.
