“Allah’ın Arş’a istivası” isimli eserimizin, 8. dersindeyiz. Daha önceki derslerimizde, Kur’an’daki mecaza dair 9 örnek vermiştik. Bu dersimizde, 10. ve son örneğimizi vereceğiz.
- Örneğimizde, farklı bir tahlil yapıcaz. Kur’an’da mecazı kabul etmeyenler, Allah’a uzuv atfeden ayetleri, hakikat kabul etmek zorundadırlar. Bu durumda da, Allah’ın uzuvlardan ve cüzlerden meydana geldiğini, kabul etmiş olurlar. Bunu yaptıklarında iki seçenekleri vardır: Ya Kur’an’da bahsedilen uzuvlara bir ilavede bulunmayacaklar , ya da bu uzuvlara, başka uzuvlar ilave edecekler. İkinci şık muhaldir. Çünkü Allah’ın bildirmediği uzuvları, Allah’a atfetmek olamaz. O halde, Kur’an’da bildirilen uzuvları kabulle yetinecekler. Bu durumda bakın, mecazı kabul etmeyenler, Allah’ı nasıl tasvir etmek zorunda kalacaklar:
- Kasas 88’de: “O’nun yüzü hariç, her şey yok olucudur.” buyrulmuş. Allah’ın yüzünden başka her şey yok olucuysa, Allah sadece yüzden ibarettir.
- Bakara 115’te: “Her nereye dönerseniz, Allah’ın yüzü oradadır.” buyrulmuş. Biz her nereye dönsek o yüz oradaysa, bu durumda Allah’ın yüzünün, dünyayı çevrelemesi ve kuşatması lazım. Demek Allah bir yüzden ibaret, ve yüzü dünyayı kuşatmış.
- Kamer 14’de: “Gözlerimin önünde akıp gider.” buyrulmuş. Buna göre, dünyayı kuşatan o yüzde, çok gözler var.
- Yasin 71’de: “Ellerimizle yaptık.” buyrulmuş. Buna göre, o yüzde çok eller var.
- Kalem 42’de: “O gün baldır açılır.” buyrulmuş. Buna göre, o yüzde tek bir bacak var, ve bu bacağın baldırı o gün açılacak.
İşte bu tasvirde, üzerinde pek çok gözlerin olduğu, çok ellerin bulunduğu, ve tek bir bacağın olduğu bir yüz parçası ortaya çıkar. Bu ortaya çıkan şeklin, en çirkin şekil olduğu malumdur. Kur’an’da mecazı kabul etmeyenler, Allah’ı bu şekilde kabul etmek zorundadırlar.
Biz Kur’an’da mecazı kabul edenler ise, bütün bu lafızları, mecaz ve teşbih kabul ediyor; ve Allah’ı böyle bir çirkinlikten tenzih ediyoruz. Ve diyoruz ki; Cennetin bütün güzelliği, Allah’ın cemalinin zayıf bir gölgesi, ve o güzelliğin bir tecellisidir.
Ey mecazı inkar eden İbni Teymiyeciler! Size günah olarak, bu Allah tasviriniz yeter. Yok eğer, “Biz Allah’ı böyle tasvir etmiyoruz.” diyorsanız, o halde siz, mecazı kabul etmek zorundasınız. Bunu kabul ettiğinizde de, Allah’ın arşa oturmasının da, bir mecaz olduğunu kabullenmelisiniz.
İşte size iki yol: Ya “Kur’an’da mecaz yoktur.” diyecek ve tarif ettiğimiz Allah tasvirini kabul edeceksiniz. Çünkü bu tasvir, ayetlerin zahiri manasına dayanıyor… Ya da bu tasviri kabul edemiyorsanız, o zaman Kur’an’daki mecazı kabul edeceksiniz. Bunu kabul ettiğinizde de, Allah’ın arşta olduğu ayetinin, bir teşbih olduğunu kabul ederek, bu batıl fikirden vazgeçeceksiniz. Başka bir yolunuz yok.
Kardeşlerim, bu örnekle, mecaz ve teşbihe ait 10 örneği tamamladık. İnanın sıkılmayacağınızı bilsek, 50’den fazla örnek verebiliriz. Herhalde 10 örnek, meselemizi ispat için kafidir. Kur’an’daki mecaz ve teşbihi ispat ettik. Sıra geldi, “Allah arşa oturdu” ayetinin izahına… Bir sonraki dersimizde, bu teşbihin manasını izah edeceğiz. O derste buluşuncaya kadar, Allah’a emanet olun.
