“Allah’ın Arş’a istivası” isimli eserimizin, 7. dersindeyiz. Bir önceki dersimizde, Kur’an’daki mecaza dair 6 örnek vermiştik. Bu dersimize 7. örnekle başlıyoruz.
- Örneğimiz, Allah’ın binalara temellerinden geldiği ve binaları yıktığı ile ilgili ayettir. Nahl suresi 26. ayette şöyle buyrulmuş: قَدْ مَكَرَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ Şüphesiz onlardan öncekiler de tuzak kurmuştu. فَأَتَى اللَّهُ بُنْيَانَهُمْ مِنَ الْقَوَاعِدِ Fakat Allah binalarına temellerinden geldi فَخَرَّ عَلَيْهِمُ السَّقْفُ مِنْ فَوْقِهِمْ ve tavan tepelerinden üzerlerine çöktü.
Bu ayet-i kerimede, Allah’ın binalara temellerinden geldiği ve binaları yıktığından bahsedilmektedir. Biz Kur’an’da mecazı kabul edenler, bunu, Allah’ın azabının gelmesiyle izah ediyoruz. Yani “Allah’ın azabı gelmiş, ve onların binalarını yıkmıştır.” diyoruz. Bu izahla da Allah’ı, bir binaya gelip, eliyle binayı yıkmaktan tenzih ediyoruz.
Peki siz ey İbni Teymiyeciler, siz bu ayeti nasıl anlıyorsunuz? Sizler “Kur’an’da mecaz yoktur.” diyorsunuz. Bu sebeple de, “Rahman Arş’a oturdu.” ayetini hakiki kabul ediyor, ve Allah’ın Arş’ta olduğunu söylüyorsunuz. Şimdi mezkur ayette, Allah’ın binalara temellerinden geldiği, ve binaları yıktığından bahsedilmektedir. O halde bu ayeti de, hakikat kabul etmek zorundasınız. Bu durumda da şuna inanacaksınız: Allah, asi bir kavmin binalarını yıkmak isteyince, Arş’tan iniyor ve o şehre geliyor. Elleriyle de bu binaları yıkıyor… Kur’an’daki mecazı inkarla, neyi kabul etmek zorunda kaldığınızı gördünüz mü?…
- Örneğimiz, Bu dünyada kör olanın, ahirette de kör olduğu ile ilgili ayettir. İsra suresi 72. ayette şöyle buyrulmuş: وَمَنْ كَانَ فِي هذِهِ أَعْمَى Kim bu dünyada kör ise فَهُوَ فِي اْلآخِرَةِ أَعْمَى o ahirette de kördür.
Bu ayet-i kerimede, Bu dünyada kör olanın, ahirette de kör olduğu bildirilmektedir. Biz Kur’an’da mecazı kabul edenler, buradaki körlüğü, kalbin kör olmasıyla izah ediyor, ve diyoruz ki: Bu dünyada hakikatlere karşı kalbi kör olanlar, yani kafirler, ahirette kör olarak haşr edileceklerdir. Dünyada kör olan müminler ise, cennette asla kör olmayacaktır. Ayetin hükmü mecazdır, maddi körlük kastedilmemektedir…
Peki siz ey İbni Teymiyeciler, siz bu ayeti nasıl anlıyorsunuz? Sizler “Kur’an’da mecaz yoktur.” diyorsunuz. Mezkur ayette, Bu dünyada kör olanın, ahirette de kör olduğu bildirilmiş. O halde şunu kabul etmek zorundasınız: Bu dünyada kör olanlar, cennete girse de kör olarak girecekler, ve cennetin hiç bir nimetini göremeyeceklerdir. Bu durumda size göre, mesela kör sahabe olan Ümmi Mektûm hazretleri; hakkında ayetler inen o büyük kahraman; cennette kör olacak, ve cennetin hiç bir nimetini göremeyecek… Buna mı inanıyorsunuz?… “Kur’an’da mecaz yoktur.” sözünüzün, sizi nereye götürdüğünü gördünüz mü?
- Örneğimiz, Kadın ve erkeğin, birbiri için elbise olması ile ilgili ayettir. Bakara suresi 187. ayette şöyle buyrulmuş: هُنَّ لِبَاسٌ لَكُمْ O kadınlar sizin için bir elbisedir وَأَنْتُمْ لِبَاسٌ لَهُنَّ ve siz de onlar için bir elbisesiniz.
Bu ayet-i kerimede, Kadın ve erkeğin birbiri için elbise olmasından bahsedilmektedir. Biz Kur’an’da mecazı kabul edenler diyoruz ki: Ayetteki “elbise olmak” ifadesi mecazdır. Bununla şu manalar kastedilmiştir:
- Nasıl ki insan elbisesiz duramazsa, kadın ve erkek de birbiri olmadan duramaz.
- Elbise insanı sardığı gibi, kadın ve erkek de birbirini sarar.
- Elbise insanın ayıbını örttüğü gibi, kadın ve erkek de birbirinin ayıbını örter.
İşte kadın ve erkeğin birbiri için elbise olması, bu ve benzeri manaları ifade etmektedir. Bizler böyle diyor, ve ayeti mecaza hamlediyoruz.
Peki siz ey İbni Teymiyeciler, siz bu ayeti nasıl anlıyorsunuz? Sizler “Kur’an’da mecaz yoktur.” diyorsunuz. Kur’an’da mecaz yoksa, kadın ve erkek birbirine nasıl elbise olmuştur?… Elbise giyilen şeydir. Ben bugüne kadar, bir kadını giyen erkek, ya da bir erkeği giyen kadın görmedim. Yine bugüne kadar, erkek ve kadının, elbise gibi asıldığını da görmedim. Ayetteki elbise ifadesi hakikat olsaydı, herhalde bunları görmemiz lazım gelirdi… Bu kadar ayetler karşısında, hâlâ nasıl “Kur’an’da mecaz yoktur.” diyebiliyorsunuz, bunu anlayamıyorum…
Kardeşlerim, dersimizi burada tamamlayalım. Bir sonraki dersimizde, mecaza dair 10. ve son örneğimizi vereceğiz. O derste görüşünceye kadar Allah’a emanet olun.
