عَنْ اَنَسِ ابْنِ مَالِك ، قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّه اَىُّ اْلاَعْمَالِ اَفْضَلُ ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و سلم اَلْعِلْمُ بِا اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ، فَقِيلَ اَىُّ اَلْعِلْمُ تُرِيدُ ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و سلم اَلْعِلْمُ بِا اللَّهِ سُبْحَانَهُ ، فَقِيلَ لَهُ نَسْئَلُ عَنِ الْعَمَلِ وَ تُجِيبُ عَنِ اَلْعِلْمِ ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و سلم اِنَّ قَلِيلَ الْعَمَلِ يَنْفَعُ مَعَ اَلْعِلْمِ بِا اللَّهِ وَ اِنَّ كَثِيرَ الْعَمَلِ لاَ يَنْفَعُ مَعَ اَلْجَهْلِ بِا اللَّهِ
Enes İbn-i Malik (r.a) hazretlerinden nakledilmiştir: Denildi ki: “Ey Allah’ın Resulü! Hangi amel daha faziletlidir?” Bunun üzerine Resulullah (sav) şöyle buyurdu: “Aziz ve celil olan Allah’ı bilmektir.” Yine denildi ki: “Hangi ilmi kastediyorsunuz?” Resulullah (sav) buyurdu ki: “Sûbhan olan Allah’ı bilmeyi.” Ve yine Resulullah’a (sav) denildi ki: “Biz amelden soruyoruz, siz ise ilimden cevap veriyorsunuz?” Bunun üzerine Resulullah (sav) şöyle buyurdu: “Muhakkak ki az amel Allah bilgisi ile beraber fayda verir; çok amel ise Allah bilinmeden fayda vermez.”
Bu hadis-i şerif, az ameli faydalı yapmanın yolunu öğretmekte ve çok amelin niçin fayda vermeyeceğinin sebebini beyan buyurmaktadır. Madem herkesin fıtratında az amelini faydalı yapma arzusu vardır ve madem herkes çok amelinin faydasız olmasından korkar, o halde kişi bu hadise dikkat etmeli ve azı çok yapmanın yolunu öğrenerek o yola suluk etmelidir. Ayrıca çoğu az yapacak sebebi de öğrenmeli ve o sebebi de yok etmelidir. Cenab-ı Mevla, bu hadis-i şerifin hürmetine azımızı faydalı yapsın, çoğumuzun faydasıza dönmesinden de bizleri muhafaza etsin. Âmin!
Hadis-i şerifi Enes İbn-i Malik (r.a) hazretleri nakletmiştir:
قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّه اَىُّ اْلاَعْمَالِ اَفْضَلُ Denildi ki: “Ey Allah’ın Resulü! Hangi amel daha faziletlidir?” Sahabe-i Kiram hazretleri bu soru ile Efendimizden en faziletli amelin ne olduğunu öğrenmek istemişlerdir. Onların, Allah-u Teâlâ’nın katındaki en faziletli ameli öğrenmek istemelerinin sebebi ise o ameli işleme arzularıdır. Onların bu soruları üzerine:
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و سلم Allah’ın Resulü (sav) şöyle buyurdu: اَلْعِلْمُ بِا اللَّهِ عَزَّ وَ جَلّ Aziz ve celil olan Allah’ı bilmektir… Evet, Efendimiz (sav) en hayırlı amelin Allah’ı bilmek yani marifetullah olduğunu beyan buyurmuştur. Bunun üzerine:
فَقِيلَ اَىُّ اَلْعِلْمُ تُرِيدُ Denildi ki: “Hangi ilmi kastediyorsunuz? ”… Sahabeler, Efendimiz (sav)’in kastettiği ilmi anlayamamışlar ve hangi ilmi kastettiğini Efendimiz (sav)’e sormuşlardır. Onların bu soruları üzerine:
فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و سلم Resulullah (sav) buyurdu ki: اَلْعِلْمُ بِا اللَّهِ سُبْحَانَه Sûbhan olan Allah’ı bilmektir… Efendimizin (sav) en faziletli amel olarak yine Allah-u Teâlâ’yı bilmeyi beyan buyurmuştur. Bunun üzerine sahabeler sorularını biraz daha açarlar:
فَقِيلَ لَهُ Ve yine Resulullah Efendimiz (sav) ’a denildi ki: نَسْئَلُ عَنِ الْعَمَلِ Biz amelden soruyoruz وَ تُجِيبُ عَنِ اَلْعِلْمِ siz ise ilimden cevap veriyorsunuz?… Evet, sahabeler, Efendimize en hayırlı ameli sormuşlar, Efendimiz ise onlara amelden değil, ilimden cevap vermiş ve en hayırlı amelin Allah bilgisi olduğunu beyan buyurmuştur. Sahabeler ise bunun hikmetini merak ederek Efendimize derler ki: “Ya Resulallah! Biz sana amelden soruyoruz, siz ise bize ilimden bahsediyorsunuz.”
فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و سلم Bunun üzerine Resulullah Efendimiz (sav) şöyle buyurdu: اِنَّ قَلِيلَ الْعَمَلِ يَنْفَعُ مَعَ اَلْعِلْمِ بِااللَّهِ Muhakkak ki az amel, Allah bilgisi (marifetullah) ile beraber fayda verir; وَ اِنَّ كَثِيرَ الْعَمَلِ لاَ يَنْفَعُ مَعَ اَلْجَهْلِ بِا اللَّهِ çok amel ise Allah bilinmeden fayda vermez… Evet, az amel marifetullah ile birlikte kişiye fayda verir; marifetullahsız çok amel ise kişiye fayda vermez. Demek az ameli faydalı yapmanın yolu Allah bilgisidir. Yani Allah-u Teâlâ’nın isimlerini ve sıfatlarını öğrenmek, bu isim ve sıfatların manalarını bilmek ve bu isim ve sıfatların tecellilerini âlemde temaşa etmektir. Adeta mahlûkları bir film izler gibi Allah hesabına seyretmektir. Bu yapıldığında az amel kişiye fayda verecektir. Allah’ın isim ve sıfatlarından habersiz olarak yapılan çok amel ise beklenen faydayı kişiye vermeyecektir.
Cenab-ı Hak bir hadis-i kudside: “Ben gizli bir hazine idim, bilinmek istedim ve kâinatı yarattım.” buyurmuştur. Demek bu âlemin yaratılış sebebi, Rabbimizin bilinme arzusudur. Bu sırdan dolayıdır ki, her bir mahlûk bir kitap hükmünde yaratılmış ve o kitapta bin bir esma-i ilahiyye yazılmıştır. Her bir mevcud bir ayna hükmünde var edilmiş ve o aynada en güzel isimler tecelli ettirilmiştir. Ve şu âlem baştan sona bir fabrika-i nuraniye hükmünde halk edilip, bu fabrikada her vakit esma-ül hüsna dokunmuştur.
Yine Peygamber Efendimiz (sav) şöyle buyurmuşlardır: “İlmin başı Allah’ı tanımaktır. Bu da O’nun; misli, benzeri, zıttı, dengi ve eşi olmadığını; vâhid, evvel, ahir, zâhir ve bâtın olduğunu bilmektir.”
Artık bu hadis-i şeriflerden sonra Allah’ı tanımanın kıymeti herhalde anlaşılmış olmalıdır. Eğer sizler de Allah’ı tanıyarak az amelinizi faydalı yapmak istiyor ve Allah’ı tanımama sebebiyle çok amelinizin fayda vermeyeceğinden korkuyorsanız, işte bizler Feyyaz Eğitim olarak sizlere Allah’ı tanıma hususunda eşsiz bir eseri tavsiye ediyoruz: “Her şey O’nu anlatıyor” isimli Esma-ül Hüsna seti. Bu eserde, Allah-u Teâlâ’nın isimleri ve bu isimlerin âlemdeki tecellileri görsel bir tarzda anlatılmıştır. Dalında hazırlanmış muhteşem ve eşsiz bir eserdir. Bu esere Feyyaz Tv sitemizden ücretsiz olarak sahip olabilirsiniz.
Cenab-ı Mevla cümlemize kendini tanıma devletini ihsan eylesin. Ve bu ihsan ile az amelimizi dergâhında çok kabul etsin. Âmin!
