Bir sahabe bir hadis rivayet ettiğinde diğer bir sahabe bazen ondan şahit getirmesini bazen de yemin etmesini istemiş.
— Sahabeler adil ve sadık oldukları hâlde onlardan şahit getirmeleri veya yemin etmeleri niçin istenmiştir?
Bu soruya maddeler hâlinde şöyle cevap verebiliriz:
- Bakara suresinin 260. ayetinde şu hadise beyan edilir:
— Bir vakit İbrahim, “Ey Rabbim! Ölüleri nasıl dirilteceğini bana göster!” demişti. Allah, “Yoksa iman etmedin mi?” buyurdu. İbrahim, “Evet, iman ettim. Fakat kalbimin mutmain olması için istiyorum.” dedi.
Hazreti İbrahim (a.s.) öldükten sonra dirilmeye iman ettiği hâlde -kalbinin mutmain olması için- Allah’tan ölüleri nasıl dirilteceğini göstermesini istemiş. Aynen bunun gibi, işitmediği bir hadisi ilk defa duyan bir sahabe de kalbinin mutmain olması için diğer bir sahabeden şahit getirmesini veya yemin etmesini istemiş olabilir. Bu, onun sözüne güvenmediğinden değil, kalbinin mutmain olması içindir.
- Malumdur ki kişi bazen işittiğini kısmen işitebilir, yanlış anlamış olabilir veya işittiğinin bir kısmını unutmuş olabilir. Başka birisi onun sözüne şahitlik ettiğinde sözünün doğruluğu ortaya çıkar ve söz evham bulutlarından temizlenir. İşte bu sebeple, sahabeler şahit getirmeyi istemiş olabilir.
- Şahit getirmek hadisin çokluğunu sağlar ve söylenen hadisi haber-i vahid olmaktan çıkarıp tevatür derecesine ulaştırır. İşte hadisin takviyesi ve tevatür derecesine ulaşması için şahit getirilmesi istenmiş olabilir.
Özetini yaptığımız bu sebeplerden dolayı -her zaman değil bazen- bir sahabenin naklettiği bir hadis için şahit getirmesi istenmiştir. Mesela bu kadar basittir!
