“Allah göklerin ve yerin nurudur. Onun nurunun misali bir lamba yuvası gibidir ki, onda bir kandil vardır. Kandil de cam fanus içindedir.
Cam fanus ise, inci gibi parlayan bir yıldıza benzer ki, ne doğuya ne de batıya ait olmayan mübarek bir ağacın yakıtından tutuşturulur. Onun yakıtı, kendisine ateş do-kunmasa bile ışık verecek kabiliyettedir. O nur üstüne nurdur. Allah dilediğini nuruna kavuşturur.
İnsanlara da Allah böyle misaller verir. Çünkü Allah her şeyi hakkıyla bilendir.”
Her ayetin birçok manası olduğu gibi bu ayetin de birçok manaları vardır. Biz sadece fen ilimleri yönünden ayetin işaret ettiği bir noktaya bakacağız. Ayette geçen şu tabirlere dikkatinizi çekmek istiyoruz:
“Cam bir fanus içinde…”
“Ateş dokunmasa da ışık verecek…” Yani öyle bir şey olacak ki, ateşsiz yanacak.
“İnci gibi parlayan bir yıldıza benzer…” Yani bir yıldız gibi ışık verecek.
Ayetin adeta “elektrik” dediğini duyar gibiyiz.
Nitekim hemen hemen bütün İslam âlimleri bu ayetin elektriğe işaret ettiğini bildirmektedir.
Hatta Malik binnebi meselenin detaylarına kadar inmekte, fanusu projektöre, lambayı flamana yani cereyanın geçtiği akkor tele, kandili de ampule benzetmekte ve ayeti şöyle manalandırmaktadır:
“Ateş dokunmasa da ışık, içinde akkor telleri bulunan bir ampulü ihtiva eden bir projektörden yayılmakta ve ne doğuda ne de batıda bulunmayan bir ağacın yakıtından tutuşturulmaktadır.”
Ayrıca bu ayetin ebced hesabıyla değeri 1867 eder ki elektriğin yaygınlaşmaya başladığı yılları gösterir.
Yine ayette geçen ağaç kelimesinin karşılığı “şecer”dir. Şecerin hem ağaç hem de “çekişme” manası bulunmaktadır. Mesela Nisa suresi 65. ayetindeki “şecer” kelimesi çekişme manasındadır. Bu ayetteki “şecer” kelimesine çekişme manası verildiğinde elektriğe olan işareti daha da kuvvetlenmektedir. Çünkü elektrik hadisesi bir nevi çekişmenin ifadesidir.
Şöyle ki: Bir atomda normal hallerde protonla elektron ara-sında bir denge bulunur. Ancak dış bir tesirle bir elektron alınır veya ilave edilirse o zaman denge bozulur ve çekişme meydana gelir. Bu çekişme hadisesi elektriği meydana getirir. Ve çekişme durmaksızın devam ettirilirse sürekli bir elektron akımı meydana getirilmiş olur.
Ayette geçen “Ne doğuya ne de batıya ait olmayan mübarek bir ağacın yakıtından tutuşturulur” ifadesinden merkezi bir sisteme yani enterkonnekteye işaret edilmektedir. Tek bir yere bağlı olmayan böyle bir sistemle, sadece belli şehirleri değil, dünyanın dahi aydınlatılabileceğini göstermektedir.
İşte bu ayet diğer zengin manaları yanında elektriğe işaret etmekte, adeta insanlara şöyle ferman etmektedir: “Ey insanlar! Kur’an-ı Kerim de şu şekli ve ne iş yapacağı anlatılan aleti yapıp ondan faydalanın”
