Mizan, dengeli ve ölçülü olmak demektir ki, Adl isminin bir tecellisidir.
Mikroorganizmalardan, bitkilere varıncaya kadar her şey kâinatı istila etmek ister. Buna karşı istila edememekte ve bir limiti geçememektedir.
Mesela, bir mikroorganizma uygun şartları bulduğunda 44 saat içinde 5000 dünya ağırlığında bir büyüklüğe ulaşabilmektedir. Diğer canlıların hayat hakkını korumak için bu mikroorganizmaya alabildiğine bir hürriyet verilmemiş, çeşitli düşmanlarla mücadele etmek zorunda bırakılmış ve neticede, dünyayı istilasının önüne geçilmiştir.
Denizlerde milyonlarca yumurta yumurtlayan balıklara bir sınırlama getirilmeseydi, denizleri istila ederlerdi. Mesela, ıstakoz bir yılda 7 milyon yumurta yumurtlar. Eğer bunların hepsi ıstakoz olsaydı, birkaç senede denizler ıstakozla dolar taşardı. Buna balıkları da eklediğimizde bir sene içinde denizlerin dörtte üçünün canlılarla dolup taşacağını, karaları da suların istila edeceğini kestirmek herhalde güç olmaz.
Mezgit balığı ise senede altı milyon yumurta yumurtlar. Eğer bütün mezgitler yaşasaydı bir seneye kalmaz denizler mezgitle dolardı. Oysa altı milyon mezgitten ancak bir düzinesi hayatta kalabilmektedir. Diğerleri ise hayvanlara yem olmaktadır.
Bir cins ev faresinin bir sene içerisinde 400′e, ikinci senede 65 bine ulaşabileceği tespit edilmiştir. Eğer farelerin üremesi ve çoğalmasının önüne geçilmeseydi iki sene içerisinde yeryüzünü iki karış fare kaplardı. Kedilerle birlikte, ağırlığı 900 gramı bulan şahinin ortalama günde 3-4 fare yakaladığını, ayrıca çakırkuşu ve kerkenezlerin de fare avcıları olarak vazife gördüklerini düşünürsek bu dengenin ne kadar ölçülü ve planlı yürütüldüğünü görürüz.
Ey kâfir! Bu dengeyi Allah’tan başka kim kurabilir? Kim hayvanların kâinatı istila etmesine mani olabilir?
