Cinlerden peygamber gelmiş midir?

Bu mesele, İslam alimlerinin ihtilaf ettikleri meselelerden biridir. Biz burada o kıymetli alimlerin sözlerini nakil ederek meselenin hakikatını Allah’ın ilmine havale edeceğiz.

İ. Dahhak’a göre: Cinlerin kendilerinden peygamberleri vardır. İmamın delili ise şu ayettir “ O gün Allah sorar, ‘Ey cinler ve insanlar topluluğu size ayetlerimizi anlatan ve bugüne erişeceğinizi bildirip sakındıran kendinizden olan peygamberler gelmedi mi?’ Onlar da, ‘Evet, biz kendi aleyhimizde şahitlik ederiz’ derler.” (Enam 130)

Allah-u Teâlâ, bu ayette cin ve insanlara, kendilerinden peygamberler gönderdiğini bildirmiştir. Eğer ayetteki cinnî peygamberlerden kasıt, insî (insan cinsinden) peygamberler olsaydı, bunun aksini de kabul etmek lazım gelirdi. yani insanlara da, cinlerden peygamber gönderilmiş olduğunu kabul etmek lazım gelirdi. Bu ise doğru değildir. Zira insanlara hiçbir cin peygamber gelmemiştir Öyle ise, cinlere de insanlardan peygamber gönderilmiş olduğunu kabul edemeyiz. Ve bu mütalaanın neticesi olarak, cinlere kendi cinslerinden peygamberler gönderildiğini kabul etmemiz lazım gelir.

Cumhura (alimlerin çoğunluğuna) göre ise, cinlerin kendilerinden peygamberleri yoktur. Yukarıda geçen ayeti şöyle izah ederler: “İnsanların peygamberleri Allah tarafından gönderilmiştir. Cinnî peygamberlere gelince, Allah-u Teâlâ onları yeryüzüne dağıttı. Böylece insan peygamberlerin sözlerini işitme fırsatı buldular ve kendi kavimlerine bunu tebliğ ettiler.”

Bu izahtan anladığımıza göre, insan peygamberler vahye mazhardır, cinnî peygamberler ise, insanlardan olan alimler gibidir. Vahye mazhar değildirler.

Cumhur, şu ayeti görüşlerine delil yapmıştır ; “Hani cinlerden bir grubu Kuran’ı dinlemeleri için sana göndermiştik. Kuran’ı dinlemeye hazır olunca, ‘susun’ demişlerdi. Kuran tamam olunca da uyarıcılar olarak kavimlerine dönmüşlerdi. ‘Ey kavmimiz, biz Musa’dan sonra indirilen bir kitap işittik’ dediler.” (Ahkaf 29-30)

İ. Hazm ise şöyle der: “Cinlere, insan peygamber gönderilmemiştir. Bundan sadece Hz. Muhammed müstesnadır. Zira onun peygamberliği insanlara ve cinlere şamildir. Bu husus peygamberimizin diğer peygamberlere üstün kılındığı yönlerden biridir ve bu hususta ittifak vardır.”

İ.Hacer ise, Resulullah’ın insanlara ve cinlere gönderildiğine ait bazı hadisler zikir eder ve der ki: “Cinlerinde imtihana tabi oldukları kesinleşince, onların iman ve islamın rükünleriyle (ana meseleleriyle) mükellef oldukları söylenebilir. Bunların dışındaki amelî hükümlere muhatap olup, olmaması hakkında alimler farklı görüşler beyan etmişlerdir.

Bir kısım alimler, “Şeriatın bütününe muhatap değillerdir” demişlerdir ve şöyle izah etmişlerdir: “Hadislerde, mayıs ve kemiğin cinlerin azığı olması sebebiyle tuvalette kullanılması yasaklanmıştır. Halbuki mayıs insanlara haramdır. İşte mayısın insanlara haram, onlara helal olması ispat eder ki, cinler füruat ile mükellef değildir.”