1- Kuran’da münezzeh yoktur diyenlere soruyoruz Allah sübhandır demek ne demektir?

• Sübhanallah derken Allah’ı tenzih etmiyor musunuz?

Bizler Allah zamandan mekândan ve beşerî tüm sıfatlardan münezzehtir diyoruz. Kendilerini selefe isnad edenlerden bir kısmı ise şöyle diyorlar Allah’ın münezzeh olduğunu nerden çıkardınız. Bunlardan bir kısmı Allah’ın münezzeh olduğunu Kuran dan gösterin davanızın hak olduğunu kabul edeceğiz dediler. Hatta bunların bazı hocaları Allah zamandan mekândan münezzehmiş nerden çıkardınız. Bize bir ayet gösterin gibi cahil ama cesur ifadeler kullanıyorlar. Biz biliyoruz ki cahil cesaretini cehlinden alır.  Allah’ı zamandan ve mekândan münezzeh oluşunun kuranda olmadığını söyleyen bu kimselere hayret ediyor ve diyoruz ki siz bu kadar mı Kur’an’dan uzaksınız. Konuyu daha fazla uzatmadan meselemize bakalım.

Münezzeh ne demektir? Münezzeh Tenzih etmek fiilinden türetilmiş bir kelimedir. Arınmış, temiz, Nezih, berî, sâlim anlamlarına gelmektedir. Bu kelimeyi Cenab-ı Hakkın zâtında, sıfâtında ve ef’alinde bütün kusurlardan beri, salim, olduğunu ifade etmek için kullanıldığını herkes bilir.

Şimdi size bir kelime daha zikredeceğim. Peki Sübhan ne demektir. Hani her namazda zikrettiğimiz. Sübhaneke diyerek seni tesbih ederim diye başladığımız. Rükü ve secdelerinde sık sık kullandığımız ve kuranda yaklaşık türevleriyle 90 yerde geçen Sübhan kelimesinin manası nedir?

Sübhan kelimesinin manası Rabbimizin bütün kusurlardan, noksanlıklardan münezzeh ve tüm kemal sıfatların sahibi olması değil midir?  Hani Kuran da münezzeh diye bir şey yoktu.  Siz sübhanehü ve teala amme yüşrikün derken ne anlıyorsunuz? Namaz da gece gündüz Sübhane Rabbiyel ala derken

Allah’ı her türlü kusur ve noksanlıktan ve tüm beşeri sıfatlardan, zamanla, mekanla kayıtlı olmaktan tenzih edeceksin. Sonra münezzehi nerden çıkardınız deyip münezzeh diyene kafir diyeceksiniz. Evet bilmemek cehalettir. Bilmeyene bir şey anlatırsın öğrenebilir. Ama bilmediğini bilmemek Cehl-i mürekkeptir ki ne anlatırsan anlat hep boşadır.

سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ

sübhânehü ile Allah’ın her türlü acz ve noksanlıktan tenzih ederken, Teâlâ kelimesiyle O’nun yüceliğini ifade etmiyor musunuz? İşte Sübhan kelimesi tıpkı Münezzeh kelimesi gibi Rabbimizi her türlü eksiklikten, noksanlıktan, aczden, kusurdan tenzih edip tüm kemal sıfatlarla muttasıf olduğunu ifade etmektir. Hani Kur’an’da tenzih yoktu? Siz Kuran okumuyor musunuz? Evet okuyorsunuz ama işinize gelmiyor. Sübhanallah derken Allah’ı tenzih etmiyor musunuz? Yoksa Sübhanallah kelimesinin manasını mı bilmiyorsunuz? Kardeşlerim biliyorlar ama yanlış fikirler üzerine bina edilen itikatlar hep böyledir. Yıkılır gider! Allah’ı tenzih ederlerse ona nasıl mekân isnat edecekler. Allah’ı tenzih ederlerse ona nasıl eli var yüzü var parmağı var gibi beşerî sıfatları tahsis edecekler.

Cenâb-ı Hak, Tevbe suresinde şöyle buyuruyor; “

Yahudiler ‘Üzeyr (A.S.) Allah’ın oğludur.’ dediler. Beşerin bir sıfatını alıp Allaha isnad ettiler.  Hristiyanlar da ‘Mesih Allah’ın oğludur.’ Diyerek yine doğurma gibi bir sıfatı alıp Allah’a isnad ettiler. Allah buyuruyor ki; “Bu, onların ağızlarıyla uydurdukları sözlerdir ki, daha önce küfredenlerin sözlerine benziyor. Allah onları kahretsin. Haktan bâtıla nasıl çevriliyorlar?”

Bu ayetlerin sizi titretmesi lazım. Hristiyanların ve yahudilerin kayması işte tam burda başlıyor. Allah’ı beşere benzetmek, mahlukun sıfatlarını, halıka teşmil etmek. Tamam siz Mesih Allah’ın oğludur demiyorsunuz ama Sübhan olan Allaha bir mekân tahsis ederek, ona el, yüz, baldır gibi sıfatlar vererek başka bir cihette tecsim ve teşbihe girdiğinizi görmüyor musunuz?

İşte biz diyoruz ki Allah münezzehtir. Allah Sübhan’dır. Kuran da ve efendimiz s.a.v’in hadislerinde Sübhan kelimesi o kadar çok zikredilmiştir ki hepsini burada anlatmaya vaktimiz yetmez. Sübhan kelimesinin Allah’ı tenzih ve tüm kemal sıfatlarla tesbih etmek olduğunu öğrendiniz. O halde size düşen sübhanallah derken Onu beşerin sıfatlarından, elden, yüzden, gelmekten, gitmekten aczden, kusurdan, noksanlıktan, mekânda bulunmaktan tenzih ettiğinizi görmenizdir. Bu Rabbimizin Kuran da defalarca zikrettiği bir şeydir.

Arşa istiva, el, yüz, göz gibi lafızları, hakiki manalarına hamlederseniz. Sübhan Allah kelimesi ile Allahı tenzih ve tesbihiniz nerde kalacak. Sözde aslolan, onu hakiki manasına hamletmektir evet doğrudur. Bu lafızları, hakiki manalarına hamletmenin imkânsızlığı sabit olunca, mecazî manalarına hamletmek gerekir ki yoksa bir anda Sübhan olan Allah’ı noksan olan bir sıfatla tavsif etmiş olursunuz.